Than đá là gì? Công dụng, phân loại, đặc điểm và tính chất của than đá

Than đá có nhiều ở Việt Nam, tương đối rẻ và là một nguồn năng lượng tuyệt vời. Vì những yếu tố này, than hiện là nguồn nhiên liệu chính cho các nhà máy điện. Than được sử dụng như một nguồn nhiệt và đi kèm theo nó là vô số các sản phẩm phụ có thể được sản xuất từ ​​than. Việc sử dụng than ngày càng phát triển ở quy mô lớn tại những quốc gia công nghiệp đang phát triển. Nhưng liệu bạn đã hiểu rõ về loại khoáng sản này? Hãy theo dõi bài viết sau để tìm hiểu than đá là gì , than đá được sử dụng vào những việc gì một cách rõ ràng nhất.

Than đá là gì?

Than đá là một loại nhiên liệu hóa thạch thuộc họ đá trầm tích có màu đen hoặc nâu đen, có thể cháy được. Than thường xuất hiện trong các lớp đá có nhiều lớp hoặc nhiều lớp khoáng. Thành phần chủ yếu của than đá là cacbon (hơn 50 phần trăm trọng lượng và hơn 70 phần trăm thể tích là vật liệu cacbon). 

Than đá dùng để làm gì?

Than đá chủ yếu được sử dụng làm nhiên liệu để tạo ra năng lượng điện. Trong các nhà máy nhiệt điện than, than bitum, than phụ, hoặc than non được đốt cháy. Nhiệt sinh ra từ quá trình đốt cháy than được sử dụng để biến nước thành hơi nước áp suất cao, làm quay tua-bin, sản xuất điện. 

Một số loại than cũng có thể được sử dụng để sản xuất thép. Than dùng để luyện thép cần có hàm lượng cacbon cao và độ ẩm, tro, lưu huỳnh và phốt pho thấp. Than đáp ứng các thông số kỹ thuật này được gọi là than luyện kim. Than cũng có vô số các ứng dụng khác, bao gồm trong sản xuất xi măng, sợi carbon và bọt, thuốc men, than đá, nhiên liệu tổng hợp từ dầu mỏ, sưởi ấm và thương mại. 

Than đá được hình thành như thế nào?

Than đá được hình thành từ xác thực vật cổ đại. Qua hàng triệu năm nó đã biến đổi tính chất hóa học và biến chất bởi nhiệt và áp suất. Trải qua những quá trình từ than bùn, và dần chuyển hóa thành than nâu hay còn được gọi là than non (lignit), và thành than bán bitum, sau đó thành than bitum hoàn chỉnh (bituminous coal), và cuối cùng là đổi thay thành than đá (anthracit). Công đoạn chuyển đổi này là công đoạn phức tạp của cả sự làm mới về sinh học và cả công đoạn đổi thay của địa chất. Than được tìm thấy trên khắp thế giới. Chủ yếu ở những nơi có rừng và đầm lầy thời tiền sử trước khi bị chôn vùi qua hàng triệu năm. 

Xem thêm: Ở Việt Nam, than đá tập trung nhiều nhất ở vùng nào?

Các loại than đá

Có bốn loại than chính được hình thành trong tự nhiên:

• Than Antraxit: Thứ hạng cao nhất của than đá. Nó là một loại than cứng, giòn và có màu đen bóng. Chứa tỷ lệ cacbon cố định cao, là nguyên liệu quan trọng cho ngành luyện kim.    
• Than Bitum: Than bitum là một loại than bậc trung giữa tha á bitum và antraxit. Than bitum thường có giá trị gia nhiệt cao (Btu) và được sử dụng trong sản xuất điện và luyện thép. Than bitum có dạng khối và có vẻ sáng bóng, mịn. Khi nhìn kỹ có thể thấy nó có các lớp mỏng, xen kẽ, sáng bóng và xỉn màu. 
• Than á bitum: Than có màu đen và chủ yếu là xỉn (không sáng bóng). Than phát quang có nhiệt độ thấp đến trung bình và được sử dụng chủ yếu trong sản xuất điện.
• Than nâu: Than đá vôi, hay còn gọi là than nâu, là loại than cấp thấp nhất với hàm lượng cacbon ít nhất. Than có giá trị nhiệt thấp và độ ẩm cao và chủ yếu được sử dụng trong sản xuất điện.

Ngoài các loại than đá trên, tiền thân của than là than bùn. Than bùn là một vật liệu hữu cơ, mềm bao gồm một phần thực vật đã mục nát và chất khoáng. Khi than bùn được đặt dưới áp suất và nhiệt cao, nó trải qua các biến đổi vật lý và hóa học (quá trình than hóa) để trở thành than đá.

Xem thêm: Hóa thạch là gì? Quá trình hình thành và ý nghĩa của hóa thạch

Đặc điểm tính chất của than đá

Tính chất vật lý của than đá:

• Độ cứng: Tính chất của than đá tùy mỏ có độ cứng khác nhau. Thường khi rơi từ độ cao 2 mét xuống sàn bê tông thì xác xuất vỡ là trên 60%. 
• Màu sắc: Màu sắc đen, tùy theo mỏ than có pha thêm các sắc: nâu, ánh bạc, vàng, xỉn…
• Hình dáng: Theo tuổi than mà các góc cạnh của than sẽ khác nhau. Theo cách chế biến, cách khai thác, máy móc mà hình dáng của than sẽ khác nhau.

Tính chất hóa học của than đá:

• Thành phần chính của than đá là cacbon, có khả năng cháy trong không khí, tỏa nhiều nhiệt. Dùng nhiều để đun nấu, sưởi ấm, chạy động cơ. Vì vậy chủ yếu được sử dụng làm nhiên liệu trong công nghiệp.
• Than đá có tính chất hấp thụ được các chất độc và khả năng giữ trên bề mặt của các chất khí, chất tan trong dung dịch hay chất hơi.
• Nhiệt trị Q (Cal/g): Là nhiệt lượng tỏa ra khi chúng ta đốt cháy hoàn toàn 1kg than, Nhiệt trị càng cao than càng cháy tốt và ngược lại nhiệt trị càng thấp khả năng cháy của than cũng giảm dần.

Dù bị coi là nguồn năng lượng gây ô nhiễm nhất, tạo ra đến 44 % khí carbon.  Nhưng giá thành rẻ cho nên than đá đang trở thành nguồn năng lượng hàng đầu của thế giới. Công dụng của than đá là không thể chối cãi, từng bước than đá sẽ trở thành nguồn nguyên liệu số 1, đứng trước cả dầu hỏa và năng lượng hạt nhân. Đây là khoáng sản quan trọng, hữu ích cho đời sống. Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc đã tìm thấy thông tin bổ ích. Hãy đón đọc các bài viết tiếp theo trên maydopro.com nhé!

Nếu bạn có nhu cầu về các dòng máy dò kim loại dưới đất, máy dò khoáng sản,... hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline: Hà Nội: 0866421463 - TP.HCM: 0979244335 - 0866421463 để được tư vấn lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.