Nguyên lý hoạt động, cấu tạo và cách sử dụng máy dò kim loại

Máy dò kim loại được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, như kiểm soát an ninh ở sân bay, trường học,... Dù khá quen thuộc với người tiêu dùng nhưng không phải ai cũng nắm được cấu tạo máy dò kim loại như thế nào? Nguyên lý hoạt động và cách sử dụng máy dò kim loại ra sao? Cùng tìm hiểu ngay sau bài viết dưới đây!

Vai trò của máy dò kim loại

Trước khi đi sâu tìm hiểu về máy dò kim loại, hãy cùng maydopro.com điểm qua phạm vi ứng dụng và vai trò quan trọng của máy dò kim loại nhé. 

Ngày nay máy dò kim loại được ứng dụng nhiều trong rất nhiều lĩnh vực. Cụ thể: 

• Lĩnh vực an ninh: Kiểm tra an ninh tại các cửa ra vào trong sân bay, nhà giam để phát hiện vũ khí hay kim loại của người nhà tội phạm hay hành khách tại các sân bay. Giúp ngăn chặn các hành vi phạm tội, đảm bảo an toàn cho người dân. Lực lượng an ninh sử dụng máy dò để xác định dấu hiệu và các mối đe dọa. Máy dò có thể được áp dụng cho việc tìm kiếm các vỏ rỗng, đạn, dao, tua vít, vv vũ khí. Do đó, chúng là thiết bị được ưa thích của cảnh sát, lực lượng an ninh, quân sự, các công ty an ninh tư nhân, và tổ chức sự kiện. Đơn vị quân đội thường sử dụng máy dò để tìm kiếm mìn. Các tổ chức, sự kiện sử dụng cổng dò kim loại để kiểm soát người ra vào, chống lại những rủi ro tiềm ẩn từ những người cất giấu vũ khí. 

• Ngành khảo cổ học: Máy được dùng để nghiên cứu, phát hiện những di tích hàng ngàn năm lịch sử. Phát hiện các mỏ khoáng sản, mỏ vàng, bạc… Các nhà khảo cổ luôn luôn sử dụng máy dò trong quá trình khai quật của họ. Các thiết bị dò thường được sử dụng để phát hiện đường hầm, lối đi, hầm, nơi trú ẩn, nhà thờ, nhà ở, phòng cũng như tìm kiếm các đối tượng lịch sử, đồ trang sức, kho báu. 
• Ngành xây dựng, kỹ thuật: Giúp xác định các thanh gia cố trong các công trình, xác định vị trí của các vật kim loại dưới mặt đất, kiểm tra cốt thép trong bê tông được chôn trong các bức tường nhà. Hố ga, ống nước, van, đường ống, dây cáp dưới vỉa hè... có thể được tìm thấy bằng cách sử dụng máy dò.
• Ngành dệt may: Máy dò kim loại được sử dụng sau khi hoàn tất các công đoạn hoặc trước khi đóng gói sản phẩm. Giúp kiểm tra các dị vật kim loại trong các sản phẩm may mặc.
• Ngành chế biến thực phẩm: Kiểm tra, phát hiện những vật thể kim loại trộn lẫn trong sản phẩm. Máy rà soát kim loại không tiếp xúc trực tiếp nên không phá hỏng sản phẩm.

Cấu tạo máy dò kim loại

Máy dò kim loại được chia thành nhiều dòng máy khác nhau như: máy dò tìm kim loại cầm tay, máy dò kim loại dưới lòng đất,... nhưng các dòng máy  này đều bao gồm các bộ phận cơ bản là: 

• Bộ thăng bằng: có nhiệm vụ giữ cho máy dò luôn ổn định khi ta sử dụng để quét, kiểm tra người hay vật chứa kim loại.
• Hộp điều khiển: có chứa các bộ phận nhỏ như mạch điện, loa, bảng điều khiển, pin và có thể bao gồm cả vi xử lý.
• Cán: là bộ phận kết nối giữa hộp điều khiển máy dò và cuộn dây, thường có thể điều chỉnh dễ dàng để người dùng thoải mái nhất khi sử dụng.
• Cuộn dây dò: còn được gọi bằng những cái tên khác như đầu dò, ăng ten,... là bộ phận thực hiện nhiệm vụ nhận biết sự có mặt của kim loại.
• Nhiều hệ thống máy dò kim loại dưới lòng đất hay dưới nước còn trang bị jack cắm để kết nối với tai nghe, số khác lại có hộp điều khiển bên dưới cán cầm tay.

Nguyên lý hoạt động của máy dò kim loại

Máy dò kim loại hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Cụ thể là sau khi bật nguồn, người dùng sẽ di chuyển đầu dò của máy trong khu vực tìm kiếm. Máy sử dụng cuộn dây phát để tạo ra trường điện từ và cuộn dây thu để thu trường cảm ứng.

Trường hợp không có dị vật kim loại trong khu vực thăm dò, cuộn dây thu sẽ chỉ thu được trường bình thường. Còn nếu có vật kim loại dẫn điện ở khu vực này thì sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng và làm lệch trường ở cuộn dây thu. Mức lệch trường sẽ phụ thuộc vào độ dẫn điện, độ lớn của vật thể kim loại và khoảng cách đến đầu dò. Cụ thể là nếu có một mảnh kim loại ở trong khu vực thăm dò của máy dò kim loại thì khi điện từ trường biến đổi sẽ sinh ra dòng cảm ứng, đưa tín hiệu phản hồi về máy. Khi đó, người sử dụng có thể phát hiện được vàng bạc, kho báu, các đồ dùng kim loại bị thất lạc, bom hay các loại vũ khí khác...

Máy dò có kiểu phát trường phức tạp và xử lý tín hiệu thu đặc biệt thì có độ nhạy cao hơn và dễ sử dụng hơn. Nhiều dòng máy dò kim loại nhập khẩu sử dụng công nghệ hiện đại còn có thể chụp được ảnh của kim loại và cho người dùng biết chính xác độ sâu của đối tượng dưới lòng đất.

Hướng dẫn sử dụng máy dò kim loại hiệu quả

Trong quá trình dò tìm kim loại, máy dò kim loại có thể cho kết quả sai lệch do các yếu tố sau: 

• Nhiễu điện từ
• Khoáng đất
• Địa hình khu vực tìm kiếm: Bằng phẳng, lồi lõm, nhiều kim loại rác (đinh vít, nắp lon…)
• Đá nóng

Tốt nhất, trước khi sử dụng bạn nên loại bỏ đồ trang sức, điện thoại… và kiểm tra những vấn đề sau: 

• Nếu máy được di chuyển từ nơi có độ ẩm cao đến nơi có độ ẩm thấp, cần chú ý tránh để máy bị đọng nước.
• Lau sạch bụi bẩn trên đĩa dò (cuộn dây tìm kiếm), chỗ tiếp xúc cáp kết nối trước khi vận hành
• Kiểm tra pin, chỗ tiếp xúc các cực của pin với mạch điều khiển.
• Không sử dụng lẫn pin mới với pin cũ
• Không sử dụng lẫn các loại pin khác nhau, nên sử dụng cùng một loại pin
• Sau khi kiểm tra máy, bạn có thể bật máy và sử dụng máy dò cho khu vực quét. 

Để máy hoạt động cho hiệu quả tốt (không bị báo sai, cho độ sâu và độ nhạy tìm kiếm), trước tiên bạn nên thực hiện thủ tục cân bằng mặt đất để loại bỏ ảnh hưởng của khoáng chất trong đất. Cân bằng mặt đất là quá trình mà các máy dò loại bỏ các tín hiệu không mong muốn đến từ các khoáng chất đất trong khi vẫn phát hiện ra các tín hiệu từ các đối tượng kim loại được chôn trong đất. Khi máy dò được hiệu chỉnh đối với đất, máy sẽ phát hiện mục tiêu sâu hơn, vận hành yên tĩnh hơn (ít bị ảnh hưởng của nhiễu) và xác định mục tiêu chính xác hơn.

Bạn phải tìm một chỗ đất không có kim loại thì cân bằng mặt đất mới chính xác. Trước tiên bạn thử cân bằng mặt đất, quét qua quét lại để xem có bất kỳ mục tiêu kim loại không. Sau khi bạn đã cân bằng mặt đất, quét qua lại để xem nếu có ít hoặc không có phản ứng âm thanh từ mặt đất. Điều này là rất tốt. Ngoài ra, với những máy có chế độ pinpoint, bạn có thể sử dụng tính năng này để kiểm tra ngay tại chỗ. Nếu có phản ứng rất ít hoặc không, cân bằng mặt đất đã thành công. Nếu vẫn có phản ứng đáng kể, có thể là có kim loại trong đất. Khi đó hãy tìm một nơi khác và thử lại. Nếu bạn không thể cân bằng mặt đất thành công, sẽ không cho độ chính xác khi tìm kiếm.

Lưu ý khi cân bằng mặt đất (CBMĐ):

• CBMĐ chỉ thực hiện được trong chế độ phát hiện tất cả kim loại (all metal, autotune) hoặc trong chế độ Pinpoint (Fisher của Mỹ).
• Ở một số máy dò, chế độ phân biệt có thể làm việc tốt mà không cần thực hiện cân bằng mặt đất nhưng trong chế độ phát hiện tất cả kim loại, nếu không cân bằng mặt đất thì máy hoạt động sẽ không hiệu quả.
• CBMĐ ở độ nhạy cao nhất có thể.

Kỹ thuật quét máy dò kim loại

Thiết bị này hoạt động trên nguyên tắc chuyển động. Điều này có nghĩa là bạn phải di chuyển cuộn dây tìm kiếm (đĩa dò) trên mục tiêu hoặc di chuyển mục tiêu trên cuộn dây tìm kiếm, để máy dò tìm ra nó. Hay nói cách khác là phát hiện kim loại là không thể nếu không di chuyển cuộn dây tìm kiếm.

Với một số dòng máy dò có chế độ phát hiện tĩnh (pinpoint, static), thì khi hoạt động ở chế độ này máy dò không cần chuyển động mà vẫn phát hiện ra kim loại

Điều chỉnh chiều dài của máy dò phù hợp với chiều cao của người vận hành với tư thế thoải mái, tay không bị gò bó trong khi quét máy (tránh tình trạng gò bó, mỏi mệt và có thể tìm kiếm được trong thời gian dài). Khi quét đĩa dò phải luôn song song với mặt đất để cho kết quả chính xác.

Để tránh dò thiếu mục tiêu nhỏ hơn và sâu hơn, quét các cuộn dây tìm kiếm cả hai phía từ phải sang trái và từ trái sang phải trên mỗi khu vực bạn đang quét, mỗi vòng quét bạn nên quét đè 50% vòng quét trước đó khi bạn di chuyển về phía trước.

Khi máy phát hiện cảnh báo, bạn cần xác định: 

• Xác định mục tiêu là thật hay khoáng chất, tín hiệu sai
• Phân biệt kim loại đen, kim loại màu và loại bỏ những kim loại không mong muốn (đinh vít, nắp chai…). Có thể phân biệt bằng tính năng, bằng âm thanh hoặc hình ảnh. Bộ lọc Notch sẽ giúp bạn loại bỏ những kim loại không mong muốn trong quá trình tìm kiếm.
• Xác định kích thước, vị trí chính xác của mục tiêu. 
• Xác định độ sâu đối tượng.

Xem thêm: Cách nhận biết quặng vàng 100% chỉ bằng mắt thường

Một số máy dò phổ biến

Thiết bị dò kim loại bằng tay

Thiết bị dò kim loại cầm tay là dòng sản phẩm được thiết kế đơn giản và có kích thước nhỏ gọn nhất. Thiết bị này được sử dụng phổ biến trong an ninh bảo vệ tại các sân bay, nhà tù, siêu thị, nhà máy…. Ngoài ra, dòng sản phẩm còn được một số cá nhân, hộ gia đình sử dụng để tìm kiếm các vật kim loại bị mất như: chìa khóa, nhẫn…

Máy dò tìm kim loại dưới lòng đất

Máy dò kim loại dưới lòng đất là dòng sản phẩm được người dùng lựa chọn để tìm kiếm các vật dưới lòng đất  như: rà tìm bom mìn, tìm kiếm đồ cổ, xác định vị trí các đường dây kim loại dưới lòng đất…. 

Lưu ý: Đối với những môi trường có tính chất đất khác nhau máy dò kim loại dưới lòng đất sẽ bị ảnh hưởng dẫn đến sai số trong quá trình dò kim loại. Do vậy, hãy nhờ đến sự hỗ trợ của các đại lý phân phối để có thể chọn được sản phẩm phù hợp nhất với môi trường làm việc.

Máy dò tìm kim loại dưới nước

Máy dò kim loại dưới nước là sản phẩm được thiết kế riêng để sử dụng trong môi trường nước. Ưu điểm của sản phẩm này có khả năng chống nước, không bị ăn mòn bởi nước biển có độ mặn cao. Môi trường làm việc dưới nước, nên so sánh với 2 loại máy dò công nghiệp trên, sản phẩm này ít phổ biến hơn trên thị trường.

Máy dò vàng bạc

Các kim loại quý như vàng, bạc thường có lẫn trong đất và đá, để có thể tìm ra chúng đòi hỏi máy dò phải hoạt động ở tần số cao để phát hiện ra những hạt cám vàng có kích thước nhỏ nhất. Máy dò vàng ngoài hoạt động ở tần số cao, còn được trang bị tính năng loại bỏ ảnh hưởng từ các kim loại không có giá trị trong khu vực dò tìm và không bị ảnh hưởng bởi các loại đất đá bị nhiễm khoáng.

Máy dò tìm kim loại quét 3D

Đây là dòng máy tìm kim loại sử dụng công nghệ hiện đại nhất trên thị trường hiện nay. Máy dò vàng 3D sử dụng công nghệ 3D quét sâu dưới lòng đất, hình ảnh quét được sẽ hiển thị trực tiếp trên màn hình laptop, người dùng có thể sử dụng máy tính để xoay chiều hình ảnh 3D của vật dò tìm . Những hình ảnh có được giúp người dùng phân tích kích thước, độ sâu tương đối của vật cần dò tìm và lưu lại hình ảnh để tiếp tục nghiên cứu sau đó.

Ngoài các dòng sản phẩm kể trên, còn có một số dòng máy dò khác như: máy dò kim loại trong thực phẩm, máy dò nước ngầm, máy dò vàng tầm xa, ...Trên thị trường có rất nhiều sản phẩm sử dụng trong những môi trường đặc thù, vì vậy nhà sản xuất thường khuyên người dùng nên nhờ sự tư vấn của đại lý phân phối để có thể mua được sản phẩm phù hợp nhất với môi trường làm việc.

Máy dò kim loại nào tốt nhất?

Chúng tôi đã lưu ý rằng có vô số máy dò. Không chỉ có tính năng, công nghệ của máy dò mà còn phụ thuộc vào điều kiện của địa hình và tìm kiếm, cũng như các loại đối tượng tìm kiếm khác nhau. Những khác biệt này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của máy dò. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể tìm ra được "máy dò tốt nhất" cho công việc cụ thể của mình.

Ví dụ: Một máy quét kho báu sẽ không phải lựa chọn lý tưởng để tìm kiếm vàng cốm trong một môi trường giàu khoáng chất. Trên thực tế, các máy quét kho báu được sản xuất để phát hiện khối lượng lớn hơn và được chôn sâu hơn, thay vì kim loại nhỏ và nằm gần bề mặt. Cách tiếp cận này giúp người sử dụng để sàng lọc và bỏ qua những tín hiệu đánh lừa từ các đối tượng nhỏ bằng kim loại gần với bề mặt. Đối với "máy quét kho báu" mục tiêu sẽ lớn được chôn sâu. Vì vậy, chúng ít nhạy cảm đối với các vật thể nhỏ. 

Ngược lại, "máy dò vàng" rất nhạy cảm đối với những mảnh kim loại nhỏ, và quan trọng nhất là với vàng. Nó có khả năng phát hiện tất cả các kim loại quý và vàng mà các máy dò kho báu, đồ cổ có thể không phát hiện được.

Bên cạnh đó, cũng cần hiểu rằng, một chiếc máy sẽ cực kỳ tốt và phát huy được hết ưu điểm của mình khi được một người dùng giàu kinh nghiệm sử dụng. Trong khi đó, một người dùng ít kinh nghiệm có thể không có được kết quả tốt với chính chiếc máy dò cao cấp nhất. 

Trên đây là một số thông tin cơ bản nhất về  nguyên lý hoạt động và cấu tạo của máy dò kim loại mà quý khách cần phải biết để sử dụng thiết bị một cách hiệu quả nhất. Mọi thông tin chi tiết, quý khách vui lòng liên hệ với maydopro.com Hotline HN: 0866 421 463 - HCM: 0979 244 335 để được giải đáp kịp thời.